Over Systeemzorg

Vanuit de theorie over de Voice Diologue kan het volgende gezegd worden; onze persoonlijkheid is opgebouwd uit verschillende onderdelen welke ons geholpen hebben om voor ons zelf te zorgen. Zo heeft ieder mens een aantal sub- persoonlijkheden die een rol hebben om bij spanning en onzekerheid ons te helpen te overleven (Stone en Stone, 2015). Deze methodiek kan ingezet worden om het zelf te verstevigen, door inzicht te geven in hoe ‘sub-persoonlijkheden’ het zelf beïnvloeden. Door de stemmen van de verschillende persoonlijkheden te laten klinken kan de toon van het zelf veranderen en sterker worden. Ook in de persoon zelf is er sprake van een systeem van innerlijkheden welke elkaar wederzijds beïnvloeden.

Wanneer een patiënt in een afhankelijke positie verkeert is het voor te stellen dat er verschillende patronen de boventoon voeren die helpen te zorgen dat de patiënt zich zelf helpt te overleven, zich zo veilig mogelijk te voelen. Wij zijn ons vaak niet bewust hoe onze persoonlijkheid opgebouwd is en hoe onze persoonlijkheid door middel van patronen actief aan het werk is, juist in situaties die te maken hebben met verandering, met onveiligheid.

Vanuit de theorie van Bio-energetica kan gesteld worden dat effecten van beperkingen en/of handicap niet alleen gevolgen heeft op het brein en de psyche maar ook op het menselijk lichaam (Levine, 2011). Peter Levine stelt dat ziekte of afwijking een gevolg kan zijn, een ‘opgelopen verwonding’ als gevolg van angst, hulpeloosheid en verlies. Dit is een logisch gevolg op beperking en/of handicap. Het is hier van groot belang aandacht te hebben voor de stem van het lichaam, te luisteren naar de signalen welke het lijf geeft, als fysieke signalen en ook emotionele signalen. Schokkende gebeurtenissen zijn van invloed op het lichaam en kunnen onder meer leiden tot last krijgen van slapeloosheid, angstgevoelens,
oncentratiestoornissen, prikkelbaarheid en woede-uitbarstingen De taal van het lichaam kan vertalend werken om te zien wanneer het lijf kracht heeft en uitstraalt. De patiënt kan bewust worden van de kracht van het lichaam, de kracht van het hart, de kracht van emoties.

Het kwijt raken van een of meer veel betekende elementen uit je bestaan en daarmee het kwijtraken van het houvast dat je eraan ontleende.
“Verwerking van verlies bij overlijden, maar ook bij echtscheiding, ontslag, ingrijpende werkveranderingen, handicaps, uithuisplaatsing, migratie, etcetera wordt in de verlieskunde gezien als een actief proces, als het verrichten van rouwarbeid. Het scheppen van de juiste condities voor rouwarbeid is een gezamenlijke onderneming van de rouwende zelf, degenen die mantelzorg bieden en aanvullende professionele zorg”
Daarnaast kan je beperking en handicap zien als een incidenteel verlies. Incidentele verliezen kunnen je levenscyclus dramatisch veranderen. Het zijn verliezen die op zichzelf staan bijvoorbeeld overlijden, amputatie, vluchten uit je eigen land etc. Het zijn ingrijpende gebeurtenissen doordat ze onvoorspelbaar/onverwacht gebeuren. Door zo’n onverwacht verlies ga je over van het ene levensstramien/levensstroom naar het andere (de Mönnink, 2015).

De contextuele benadering in hulpverlening richt zich op de intergenerationele samenhang waarin mensen leven, binnen familierelaties die zich over verschillende generaties uitstrekken. Deze benadering gaat ervan uit dat gezonde relaties en mensen baat hebben bij een eerlijke balans tussen geven en ontvangen (Boszormenyi-Nagy & Krasner, 1994). In relaties waarin deze eerlijke balans aanwezig is, ontstaat een proces van wederkerig en rechtvaardig geven en ontvangen.

Geven is daarbij een belangrijke voorwaarde voor goede, hechte relaties (Van der Meiden, 2020). Deze benadering erkent dat relaties met het gezin van herkomst en andere belangrijke personen invloed hebben op wie we zijn. Mensen zijn onderling afhankelijk en leven in relaties waarin zorg voor elkaar van nature voorkomt. Dit principe van zorg en rechtvaardigheid is een krachtige drijfveer die zowel de ontvanger als de gever van zorg versterkt.

Hoewel mensen van nature zorgzaam zijn, kunnen er verstoringen optreden in relaties, met negatieve gevolgen. Soms zijn er verborgen verstoringen die teruggaan naar eerdere generaties. In dergelijke gevallen kan het nodig zijn om lang verzwegen schade te herstellen, zodat de aangeboren bron van zorg opnieuw aangeboord kan worden. De contextuele benadering gelooft dat er hoop is op verbetering, zelfs in complexe situaties, en contextuele hulpverlening helpt mensen bij het zoeken naar herstel en verbetering van verstoorde relaties.